Detoks nedir? Kimler Detoks Yapabilir?
Beslenme programlarından bir tanesi olan detoks, esasında zayıflama programı değildir.
Tam da bu esnada devreye giren detoks programları metabolizmanın hızlandırılmasını sağlayarak hem kilogram vermeye yardımcı olur hem de vücudun daha zinde ve daha sağlıklı olmasını sağlamaktadır. Kısa sürede etkili sonuçlar gösterdiğinden dolayı tercih edilen beslenmede detoks programları genelde 3, 5, 7 günlük veya en fazla 2 haftalık programlardır.
Detoks Nedir?
Vücut esasında çeşitli yollarla aldığı toksinleri hergün özellikle gece ve sabahın erken saatlerinde kendisi temizler. Ancak yaş ile beraber vücudun metabolik artıkları temizleme gücünde azalma gözlenir. Vücutta toksin birikiminin iki en temel sebebi vardır. Birincisi hava, su ve yiyeceklerde doğal olmayan çevresel toksinlere maruz kalmak, ikincisi ise aşırı yorgunluk, stres, anksiyete ve sinir sisteminde bozukluklardır. Normalde akciğerler havadan gelen yabancı maddeleri dışarı atmakla yükümlüdür. Cilt, çevredeki toksinleri bloke eder. Karaciğer, bağırsaklar, lenf sistemi ve böbrekler ise dolaşım sistemindeki toksin maddeleri dışarı atar. Ancak hava kirliliği, sigara içmek, sağlıksız beslenme alışkanlıkları gibi durumlarda vücudun çalışması yeterli gelmeyebilir. İşte bu dönemde hafif egzersizler, meditasyon ve nefes çalışmalarıyla desteklenen yalnızca sebze suları ve hafif yemekler kullanılarak yapılan detoks programları uygulanır.
Kimler Detoks Yapmalıdır?
Aslında herkezin detoksa ihtiyacı vardır. Yaşam tarzı ve kişisel ihtiyaçlara göre belirlenen programlar, kişilerin kendisini daha zinde ve canlı hissetmesine yardımcı olur. Ancak bazı durumlarda vücut detoksa ihtiyacı olduğuna dair belirtiler verir:
- Sırt ve eklem ağrıları, baş ağrısı, boyun tutulması
- Sık sık soğuk algınlığına yakalanmak, boğaz ağrısı, burun kaşıntısı, bağışıklık sisteminde güçsüzlük, öksürük, göğüs hırıltısı
- Halsizlik, yorgunluk, isteksizlik, sinirlilik, baş dönmesi, uyku hali, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, anksiyete
- Deri döküntüleri, deride kızarıklık, gözlerde irritasyon
- Hazımsızlık, bulantı, ağız kokusu, kabızlık, ateş
- Ancak detoks programı yapmadan önce muhakkak bir doktora danışılmalıdır. Özellikle diyabet, böbrek ve yüksek tansiyon hastalarının ve hamilelerin bu tarz beslenme programlarına dahil olmamaları önerilir.
Beslenmede Detoks Nasıl Yapılır?
Beslenmede detoks programı uygulanırken öğünlerin düzenli olmasına özen gösterilmelidir. Yemeklerde tuz kullanılmaz, tuz yerine yemeklere baharatlar eklenebilir. Kahve ve çay tüketiminden kaçınılır. Özellikle siyah çay yerine yeşil çay, tarçın, kekik, nane, ada çayı, kuşburnu, zerdeçal, zencefil gibi bitki çayları tercih edilmektedir. Et, et ürünleri, süt ve yağsız yoğurt ve kefir dışındaki süt ürünleri diyetten çıkartılır. Genellikle yeşil yapraklı sebzeler ile hazırlanan detoks içecekleri tüketilir. Günde en az 3 litre su tüketilir. Detoks çorba ve içeceklerinde kullanılacak olan sebze ve meyvelerin mevsiminde tüketilmesi önemli bir kuraldır. Kesinlikle şeker ve şeker içeren tüm besinlerden uzak durulmalıdır.
Vücudun arınmasında akciğer, deri, böbrek, bağırsaklar ve karaciğer görev alır. Günlük hayatta nefes, ter, idrar ve gaita yolu ile hergün biriken çöplerimizi dışarı atarız. Vücudumuzun en temel arınma organı diyebileceğimiz karaciğerimiz ise bu sistemde tam bir dönüştürücü görevi üstlenmektedir. Atılması gerekli olan toksik maddeleri suda çözünebilir hale getirerek ile idrar ve dışkıya katılmasını sağlar. Eğer karaciğer bu dönüşümü yapamazsa böbrekler ve bağırsakların bu maddeleri atması mümkün olmaz. Karaciğerin temizlik görevinde antioksidan olarak isimlendirilen bazı vitamin ve mineraller yardımcı görev üstlenmektedir. Antioksidanların detoks etkisi yapmış olduğu da bu nedenle söylenir. Aslında antioksidan maddelerin yapmış olduğu “detoks” değil var olan detoks sistemine destek olmaktır.
Karaciğer, yüksek miktarda toksine daimi olarak maruz kalırsa veya detoks sisteminin işlemesi için gerekli olan yardımcı vitamin ve mineralleri bulamazsa, detoks işlemi sırasında oluşan toksinlerin karaciğerde birikmesi söz konusudur. Bu sorun çok geç olmadığı takdirde detoks içecek ve yiyeceklerinden oluşan programların da desteğiyle doğru beslenme ve yaşam şartlarıyla geri döndürülebilir. Detoks sistemi, vücutta oluşan radikal maddelerin nötrlenmesi ve vücuttan atılması için gerçekleşen işleme verilen isimdir. Metabolizma çalışmakta olduğu sürece, vücudumuz her saniye radikal madde, toksin üretir ve sonra bu maddeleri etkisiz hale getirerek kendisinden uzaklaştırır. Yani vücudumuz kendi kendisini arındırmak için kusursuz dizayn edilmiştir.
Detox Yapabilmek İçin:
- Vücutta doğal olarak gerçekleşen reaksiyonlardan açığa çıkan atık maddeler (görevi tamamlanan hormonlar gibi)
- Besinlerin sindiriminden açığa çıkan atık maddeler
- Yüksek miktarda ısıl işlem görmüş besinlerde oluşan toksik maddeler
- Endüstriyel besinlerdeki kimyasallar, koruyucu maddeler, hormonlar
- Alkol
- Sigara
- Tarım ilaçları
- Çevre kirliliği ve şehirleşme
- Kötü beslenme sonucu bağırsak yapısının hasar görmesiyle sızan bakteri ve toksinlerin sebep olduğu antijen+antikor bileşimleri
Bu sıralamada 1 ve 2. Maddeler doğal işleyişimizin sonucudur ve daha sağlıklı biri için bu toksinleri tolere etmek hiç zor olmaz. 3. Madde ise çok abartılmadığı sürece yine vücut tarafından kolayca çözülebilir. Ancak diğer maddelere uzun vadeli maruz kaldığımızda -ki pek çoğumuz kalıyoruz- vücut bunun üstesinden gelemeyecek hale gelebilir. Benzetme yapacak olursak bir süre sonra bedenimiz süpürdüğü tozları dışarı atamadığı için halının altına biriktirir.
Günümüz yaşam şartlarında detoks ne demek dersek, vücudun kendiliğinden arınmasında yardım edecek antioksidan maddelerin mevcut detoks sistemine katkısız, işlem görmemiş, detoks içecekleri ve yiyecekleri ile hazırlanmış beslenme programları ile dışarıdan takviye olarak sağlanmasıdır.
Detox Neden Yapılır?
Günümüzde artan çevresel kirlilik, kötü beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam ile beraber, toksinlerden arınma fikri daha elzem bir hale gelmeye başladı. Detoks;
- Sebepsiz baş ağrıları,
- Yorgunluk,
- Kendisini kötü hissetmek,
- Solgun ve bozuk bir cilt,
- Sindirim sistemi bozuklukları,
- Uyku düzensizlikleri gibi pek çok problemi çözmek ya da hafifletmek için yapılabilmektedir.
Bu sebeplerle vücutta biriken toksinleri atmak ve çok daha iyi hissetmek için çeşitli detoks metotları tercih edilir.
Detoks programlarında egzersizin önemi;
Detoks yalnızca beslenme ile sağlanamaz. Beslenmemizde yapacağımız değişikliklerle vücudumuza yeni toksinler eklemeyi kısıtlar ancak var olan toksinleri vücuttan atmak için egzersizlerin yapılması gerekir, terleme yolu ile var olan toksinlerin atılımını sağlayacaktır.
Detoks programlarında uygulanması gereken altın kurallar vardır.
- Öğünlerin sırası ve yerleri değiştirilmemelidir
- Yemeklerde tuz kullanılmamalı, baharat seçimine özen gösterilmelidir.
- Kahve ve çay tüketimi şekersiz yapılarak siyah çayın tüketiminden kaçınılmalı
- Uyku düzenine dikkat edilmeli
- Günde 2.5litre su tüketilmeli
- Günlük egzersizler aksatılmadan uygulanmalı